Vụ án Hình sự là vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án nhân dân có thẩm quyền theo đó sẽ xét xử các tội phạm thuộc Bộ luật Hình sự hiện hành. Trình tự thủ tục xét xử vụ án hình sự được quy định theo Bộ luật Tố tụng hình sự. Tòa án xét xử vụ án hình sự trên cơ sở truy tố của Viện kiểm sát nhân dân bằng Bản cáo trạng, theo đó với chức năng của mình Viện kiểm sát nhân dân sẽ truy tố bị cáo ra trước Tòa án về tội danh và khung hình phạt nhất định. Tòa án sẽ thụ lý vụ án và mở phiên tòa xét xử vụ án hình sự.
Trình báo và tố giác tội phạm là việc cá nhân, người bị hại hoặc người liên quan trình báo đến cơ quan Công an (thường là Cơ quan cảnh sát điều tra) hoặc Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao về việc có hành vi phạm tội xảy ra và đề nghị Cơ quan xem xét xử lý tội phạm. Khi nhận được tin báo về tội phạm và trong thời hạn nhất định cơ quan điều tra có thẩm quyền sẽ tiến hành điều tra, thu thập chứng cứ và thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, nếu có dấu hiệu vụ án thì sẽ khởi tố nếu không có dấu hiệu thì sẽ ra thông báo không khởi tố vụ án hình sự.
Phạm tội quả tang là hành vi phạm tội hay thuật ngữ chuyên ngành gọi là án rõ, theo đó khi có hành vi phạm tội quả tang thì cơ quan điều tra có thẩm quyền sẽ tiến hành điều tra vụ án, nếu có dấu hiệu của tội phạm thì sẽ khởi tố vụ án hình sự, sau đó khởi tố bị can. Cơ quan điều tra cũng có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn như tạm giữ, tạm giam bị can hoặc cấm đi khỏi nơi cu trú để thực hiện các nghiệp vụ điều tra và tiến hành các hoạt động điều tra theo thẩm quyền.
Khởi tố vụ án hình sự là quá trình cơ quan điều tra có thẩm quyền thuộc Công an nhân dân hoặc cơ quan Điều tra có thẩm quyền thuộc Quân đội nhân dân hay cơ quan Điều tra viện kiểm sát nhân dân tối cao sẽ khởi tố vụ án để tiến hành điều tra. Cũng có nhiều trường hợp cơ quan điều tra tiến hành khởi tố vụ án hình sự nhưng lại không khởi tố bị can vì nhiều lý do có thể là chưa tìm thấy bị can hoặc bị can bỏ trốn hoặc chưa xác định được bị can… nhưng thông thường kết quả điều tra phản ánh có bị can thì cơ quan Điều tra sẽ tiến hành khởi tố bị can để phục vụ điều tra.
Khởi tố bị can là quá trình cơ quan điểu tra tiến hành điều tra và xác định có dấu hiệu tội phạm, cấu thành tội phạm của người phạm tội nên đã khởi tố bị can. Bị can khi bị khởi tố có các quyền và nghĩa vụ của Bị can theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Bị can cũng có thể bị áp dụng biện pháp ngăn chặn là tạm giam để phục vụ điều tra, trường hợp ít nghiêm trọng có nơi cư trú rõ ràng thì có thể áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú (tại ngoại) để phục vụ điều tra. Cơ quan điều tra sẽ tiến hành các biện pháp điều tra, hỏi cung bị can và kết thúc điều tra chuyển cho viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền để tiến hành truy tố bị can ra trước tòa án.
Kết luận điều tra là quá trình cơ quan Điều tra tiến hành điều tra vụ án, điều tra bị can và ra bản Kết luận điều tra gửi đến Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền để Viện kiểm sát nhân dân ra Cáo trạng và truy tố bị can ra trước Tòa án có thẩm quyền. Viện kiểm sát cũng có thể trả hồ sơ để điều tra bổ sung các vấn đề cần làm rõ, vấn đề áp dụng pháp luật, vấn để bỏ lọt tội phạm hay chưa đủ căn cứ kết tội. Khi kết thúc điều tra bổ sung cơ quan Điều tra sẽ ra bản Kết luận điều tra bổ sung.
Bản cáo trạng là văn bản do Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền ban hành, sau khi viện kiểm sát thụ lý hồ sơ vụ án của cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát nghiên cứu hồ sơ và thấy rằng việc điều tra còn cần bổ sung thì trả để cơ quan điều tra bổ sung, nếu thấy hồ sơ đã đầy đủ VKS có thể ra bản Cáo trạng để truy tố bị can ra trước Tòa án có thẩm quyền. Bản Cáo trạng khi truy tố sẽ ghi rõ điều khoản và tội danh mà các bị can phạm phải.
Xét xử vụ án hình sự là việc Tòa án có thẩm quyền thụ lý vụ án và xét xử vụ án hình sự trên cơ sở truy tố của Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền bằng bản Cáo trạng. Tòa án sau khi thụ lý vụ án sẽ tiến hành nghiên cứu hồ sơ, phân công thẩm phán và nếu cần phải điều tra bổ sung để làm rõ Tòa án sẽ trả lại hồ sơ cho Viện kiểm sát, sau khi có cáo trạng bổ sung Tòa án sẽ tiến hành lên lịch xét xử và tiến hành xét xử vụ án. Tòa án sẽ kết thúc việc xét xử vụ án bằng một bản án hình sự sơ thẩm hoặc hình sự phúc thẩm.
Các vụ án hình sự phổ biến như: Vụ án Cố ý gây thương tích, vụ án giết người, vụ án hiếp dâm, vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, vụ án gây rối trật tự công cộng, vụ án tham ô, vụ án thiếu tinh thần trách nhiệm, vụ án cố ý làm trái, vụ án tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, vụ án trộm cắp tài sản, vụ án vi phạm quy định về cho vay, vụ án vi phạm quy định về khám chữa bệnh, vụ án gấy rối trật tự công cộng…
Luật sư bào chữa, hướng dẫn khởi kiện và bảo vệ quyền lợi
Các bài viết liên quan:
Vụ án gia đình và người chưa thành niên;
CÔNG TY LUẬT DOANH GIA
Điện thoại: 0904.779997 – 098.112.9988
Địa chỉ: Số 72 Ngô Gia Tự, Đức Giang, Long Biên, Hà Nội
Website: www.luatdoanhgia.com; Email: luatdoanhgia@gmail.com
